Έχω πάντα στο μυαλό μου μία ιστορία από τα γυρίσματα του «Ανθρωποκυνηγητού». Έβλεπε κάθε πρωί ο Λόρενς Ολίβιε τον Ντάστιν Χόφμαν να πηγαίνει ιδρωμένος. «Γιατί είσαι ιδρωμένος;» τον ρωτούσε. «Έτρεχα» απαντούσε ο Χόφμαν. «Γιατί έτρεχες;» ξαναρωτούσε ο Ολίβιε. «Έκανα τον γύρο του κτιρίου για να μπω στο ρόλο» έλεγε ο Χόφμαν. «Δε χρειάζεται να μπεις στο ρόλο. Απλά παίξ’ τον» είπε ο μεγάλος δάσκαλος.
Σιχαίνομαι τα μηνύματα, να ακούω κάποιον να λέει «το τάδε έργο έχει το τάδε μήνυμα». Μου θυμίζουν κόμμα. Οποιοδήποτε κόμμα.
Συχνά οι γυναίκες μας κατηγορούν ότι δεν ωριμάζουμε, ότι παραμένουμε παιδιά και ότι σε αυτές αναζητάμε τη μητέρα. Ναι, υποτίθεται ότι ένας άντρας συνήθως στις ερωτικές συντρόφους αναζητά μια μητέρα. Αυτό ισχύει ως ένα σημείο. Και οφείλεται είτε στην έλλειψη της μητέρας είτε στην υπερβολική δόση αυτής.
Το να έχεις οιδιπόδεια σχέση με την ερωτική σου σύντροφο, είναι η χειρότερη σχέση που μπορεί να έχει κανείς. Είναι ολέθρια. Μπορείς να βγάλεις τα μάτια σου. Ξέρεις, όπως ο Οιδίποδας.
Ένας από τους λόγους για τους οποίους έχω αποτραβηχτεί κάπως από τα φώτα τα τελευταία χρόνια είναι η απογοήτευση για τον ευτελισμό του επαγγέλματός μου, γιατί εξαρτάται από ανθρώπους, οι οποίοι κατά κανόνα είναι άσχετοι με το αντικείμενο. Έχουν μόνο κερδοσκοπικές διαθέσεις απέναντι στο θέατρο. Είτε δεν έχουν καμία διάθεση γενικώς. Δεν υπάρχουν πολλές εξαιρέσεις. Ευτυχώς όμως είναι αρκετές. Ακόμη.
Το θέατρο εξασκείται αυτή τη στιγμή και είναι στα χέρια ανθρώπων, είτε πρόκειται για σκηνοθέτες είτε ηθοποιούς, που στην καλύτερη περίπτωση έχουν ατελή κατάρτιση.
Το επάγγελμα του ηθοποιού έτσι κι αλλιώς είναι ένα επάγγελμα προβολής. Η τηλεόραση έδωσε αφειδώς αυτή την προβολή. Μόνο που αρκετοί συνάδελφοί μου δεν πρόσεξαν την παγίδα. Που είναι η τυποποίηση. Και η οποία σε κάνει ένα εντελώς αναλώσιμο είδος. Γιατί μόλις βγεί το καινούριο μοντέλο, το παλιό το πετάνε στα σκουπίδια.
Εγώ επιβίωσα γιατί κινιόμουν σε άλλες σφαίρες, εκτός θεάτρου. Είχα τα κατάλληλα πνευματικά εφόδια. Αυτά με κράτησαν όρθιο. Βυθίστηκα πολύ σε άλλες τέχνες, πλην του θέατρου, είτε σαν καλλιτέχνης είτε απλά σαν λάτρης τους.
Προσπάθησαν άνθρωποι του χώρου, κυρίως της τηλεόρασης δηλαδή, να με τυποποιήσουν. Για παράδειγμα, αμέσως μετά τους «Αυθαίρετους» μου πρότειναν να ξανακάνω το ίδιο σχεδόν πράγμα. Τους πέταξα το σενάριο στη μούρη. Έτσι έχασα δουλειές και λεφτά, αλλά βρήκα την ησυχία μου, την ψυχική μου γαλήνη.
Το ότι είμαι ποιητής με έχει σώσει. Γιατί δεν ασχολούμαι μόνο με το θέατρο που είναι λίγο…ψάχνω τη λέξη αλλά δεν το βρίσκω. Άσ’ το.
Χαίρομαι πάρα πολύ αν κάποιοι με θεωρούν κουλτουριάρη. Ίσως βέβαια να εννοούν καλτ-ουριάρη. Η αλήθεια είναι ότι η έννοια του κουλτουριάρη έχει κάπως δυσφημιστεί. Αλλά εγώ θεωρώ τον εαυτό μου κουλτουριάρη. Με την κουλτούρα δεν ασχολούμαι; Η κουλτούρα μου δε με έσωσε από το να μην ξεφτιλιστώ;
Θεωρώ τον εαυτό μου ηθοποιό. Όχι χυδαίο διασκεδαστή. Μπορεί να διασκεδάζουν μαζί μου οι άνθρωποι αλλά εγώ διασκεδαστής δεν είμαι. Ψυχαγωγώ. Είμαι ηθοποιός. Ποιώ ήθος. Προσπαθώ τουλάχιστον. Δεν τα καταφέρνω πάντα.
Φέρω βαρέως τις όποιες αποτυχίες μου μόνο σε καλλιτεχνικό επίπεδο, όχι σε εμπορικό. Αλλά τώρα που το σκέφτομαι, δεν έχω και καμία καλλιτεχνική αποτυχία. Μπορεί κάποιες μου δουλειές να μην ήταν τόσο καλές όσο κάποιες άλλες. Αλλά αποτυχία, φλόπα δηλαδή που λένε οι Αγγλόφωνοι, δεν έχω.
Ένας κούκος δε φέρνει την άνοιξη. Ούτε και τον χειμώνα άλλωστε.
Ως ένα βαθμό είμαι method actor. Αλλά όχι πάρα πολύ, μην τρελαθούμε και τελείως. Είμαι κάπου ανάμεσα στην απόλυτη ταύτιση με το ρόλο, όπου φτάνεις σε παθολογικές καταστάσεις, και στην αποστασιοποίηση.
Αν έχω αλλάξει σε κάτι σε σχέση με παλιά είναι ότι τώρα έχω απόλυτη επίγνωση της ματαιότητας των εγκοσμίων. Ανέκαθεν την υποψιαζόμουν, αλλά πλέον την έχω εμπεδώσει.
Δεν έχω πια αυταπάτες. Παλιά «μασούσα» συνέχεια. Δεν μασώ πια. Όχι επειδή μου έχουν πέσει τα δόντια – μια χαρά είναι τα δόντια μου, δε φοράω μασέλα.
Νέος είχα εκρήξεις απίστευτου θυμού, γινόμουν έξαλλος. Δημιουργούσα μία απίστευτα κακή φήμη για το όνομά μου. Ότι είμαι δύστροπος, στριμμένος. Βέβαια απλά με ενοχλούσαν η αδικία, η προχειρότητα και ο δόλος. Και τώρα με ενοχλούν. Αλλά επειδή ξέρω ότι υπάρχουν, δεν εκπλήσσομαι και δε θυμώνω. Ή ακόμη και αν θυμώσω, ξέρω πώς να διαχειριστώ την οργή μου.
Πολλές φορές αισθάνομαι σαν 17ρης, όταν σκέφτομαι τα πράγματα που θέλω να κάνω και την όρεξη μου για παιχνίδι. Για πάσης φύσεως παιχνίδια. Από videogames μέχρι scuba diving. Είμαι πολύ της «σκούμπας».
Στο κείμενο θα μοντάρεις τις αβεβαιότητες και τις αμηχανίες μου, ε;
(Όπως δημοσιεύτηκε στο τ. Φεβρουαρίου 2010 του Esquire)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου